Vakgebieden

Officiële HD en ED onderzoek

LET OP! Duitse herders röntgenen wij sinds 2017 ook voor de SV.

Voor meer informatie klik hier

Officieel Heup Dysplasie (HD) onderzoek

Het officiële HD-onderzoek moet gedaan worden door een dierenarts die daartoe een overeenkomst met de Raad van Beheer heeft gesloten. Binnen onze kliniek hebben vier dierenartsen de bevoegdheid om dit HD-en ED onderzoek uit te voeren. Wij zijn een van de klinieken in Nederland waar zeer veel HD en ED officieel röntgenopnames worden gemaakt. Doordat we het dagelijks doen is er veel handigheid en routine.

In principe kunnen alle rashonden (met een stamboom op naam van de huidige eigenaar!) onderzocht worden vanaf de leeftijd van twaalf maanden. De volgende (grote) rassen kunnen echter pas vanaf de leeftijd van 18 maanden onderzocht worden: Berghond van de Maremmen, Bullmastiff, Landseer, Mastiff, Newfoundlander, Sint Bernard, Bordeaux Dog, Duitse Dog, Leonberger, Mastino Napoletano, Pyrenese Berghond.

Voor het maken van de HD-foto is het nodig dat de hond op zijn/haar rug op de röntgentafel gelegd wordt. In onze kliniek hebben wij veel ervaring met het maken van HD foto’s zonder een “roesje”.

Sommige dieren moeten toch eerst gesedeerd worden, vooral ook omdat aan de technische kwaliteit van de HD-foto door de beoordelingscommissie (terecht) hoge eisen gesteld worden. Het bekken en de achterpoten moeten volledig symmetrisch en gestrekt afgebeeld worden, waarbij de knieschijven secuur ingedraaid moeten zijn. Tevens moet de opname van hoge resolutie en kwaliteit zijn.

Omdat wij de foto direct op scherm krijgen (Direct Digitaal Röntgen) kunnen wij zeer snel en goed werken. De foto wordt door de dierenarts doorgestuurd naar de Raad van Beheer, afd GGW. Alle kosten betaalt u tegenwoordig direct bij Dierenkliniek Putten, dus ook de kosten van het Raad van Beheer. Op deze manier heeft u met een week al een uitslag via uw account van het Raad van Beheer. Ook krijgt u een officiële uitslag met certificaat. Hierboven is een correcte HD officieel röntgen opname te zien.

Voor meer informatie over heupdysplasie van het Raad van Beheer, klik hier.

Officieel Elleboog Dysplasie (ED) onderzoek

Het officiële ED-onderzoek moet gedaan worden door een dierenarts die daartoe een overeenkomst met de Raad van Beheer heeft gesloten. Binnen onze kliniek hebben vier dierenartsen de bevoegdheid om dit onderzoek uit te voeren. Wij zijn een van de klinieken in Nederland waar zeer veel HD en ED officieel röntgenopnames worden gemaakt. Doordat we het dagelijks doen is er veel handigheid en routine

In principe kunnen alle rashonden (met een stamboom op naam van de huidige eigenaar!) onderzocht worden vanaf de leeftijd van 18 maanden.
De volgende rassen kunnen vanaf de leeftijd van twaalf maanden onderzocht worden: Labrador Retriever, Golden Retriever, Nova Scotia Duck Tolling Retriever, Flatcoated Retriever, Duitse herder en Bouvier des Flandres,Rottweiler en Chesapeake Bay Retriever.

Voor een aantal rassen geldt dat ze aan het zogenaamde ‘diagnose-onderzoek’ onderworpen moeten worden, wat betekent dat er per elleboog vier opnames, dus in totaal acht opnames gemaakt moeten worden. Deze rassen zijn: Labrador Retriever, Golden Retriever, Chesapeaker Bay Retriever,Rottweiler, Berner Sennenhond, Duitse Herder, Bordeaux Dog. Voor alle andere rassen volstaat het artrose-onderzoek, (twee opnames per elleboog).

Voor het maken van de ED-foto´s (dus vier of acht opnames) is het nodig dat de hond op zijn/haar zijde en ook op de borst op de röntgentafel gelegd wordt. Sommige honden laten dit toe zonder sedatie (roesje), maar bijna altijd moeten ze toch eerst gesedeerd worden, vooral ook omdat aan de technische kwaliteit van de ED-foto´s door de beoordelingscommissie (terecht) hoge eisen gesteld worden. Tijdens het maken van de foto’s worden stamboomnummer, ED-nummer en dierenartscode aan de digitale beelden toegevoegd.

De foto´s worden door de dierenarts opgestuurd naar de Raad van Beheer, afd GGW. Waar u voorheen een acceptgiro van het Raad van Beheer kreeg, betaalt u nu de rekening direct bij de balie. Op deze manier heeft u met een week een uitslag via uw account van het Raad van Beheer. Ook krijgt u een officiële uitslag met certificaat.

Voor meer informatie over elleboog dysplasie van het Raad van Beheer, klik hier.

Onze tarieven

• Alle tarieven zijn incl. evt. roesje en BTW

Voor honden die niet staan ingeschreven bij de Raad van Beheer kunnen wij zelf röntgenopnames maken en beoordelen of de opnames laten beoordelen door de OFA, een onafhankelijk specialisten panel in de USA. Voor meer vragen hierover kunt u bellen met onze balie-assistente op 0341 ‑ 353 451

Wij maken deze foto’s dagelijks op werkdagen en u kunt ook op een aantal avonden bij ons terecht.

Tandheelkunde

Tandheelkunde is een belangrijk onderdeel van ons vak!

Net als bij de mens geldt bij dieren dat voor een optimaal welzijn een gezonde mondholte essentieel is. Omgekeerd geldt dat problemen met tanden of tandvlees tot andere problemen kunnen leiden en het kan veel ongemak veroorzaken.

Bij Dierenkliniek Putten doen wij diverse gebitsbehandelingen die onder tandheelkunde vallen.

Tandplak en tandsteen verwijderen

Gingivitis is een ontsteking van het tandvlees. Gingivitis is het eerste symptoom wat men aantreft ten gevolge van tandplak. Een gingivitis kan uiteindelijk een parodontitis veroorzaken, waarbij het ophangsysteem van de tanden en kiezen aangetast is en de schade blijvend is.

De oorzaak van gingivitis is TANDPLAK. Gingivitis is het eerste symptoom van een reeks plakgeïnduceerde ontstekingsprocessen. Gingivitis wordt veroorzaakt door voortdurend contact van het tandvlees met een bacterielaag uit de tandplak. Tandplak heeft nagenoeg dezelfde kleur als de elementen en wordt dus vaak niet opgemerkt. Als tandplak niet regelmatig wordt verwijderd (door bijvoorbeeld poetsen) vind er dus een ophoping van tandplak en bacteriën plaats. Uiteindelijk wordt dit tandsteen en wordt het vaak dan pas opgemerkt.

Overal waar je plak aantreft zal uiteindelijk tandsteen voorkomen. De voorkeursplaatsen zijn daar waar speekselklieren uitmonden gezien de plak mineraliseert tot tandsteen door de mineralen uit het speeksel. Tandsteen veroorzaakt geen gingivitis en stinkt niet. Stank en pijn hebben te maken met tandvleesontstekingen. Tandsteen geeft een ruw oppervlakte waarop plak sneller zal aanhechten dan op een glad tandoppervlakte. Op het ruwe oppervlakte van het tandsteen is altijd een laagje jong tandplak aanwezig.

De behandeling van gingivitis zal bestaan uit een grondige gebitsreiniging met daartoe bestemt handinstrumentarium en ultrasoon reiniging als finishing touch.

Het opstellen van een goed preventieplan en een goede instructie voor thuiszorg aan de eigenaar zijn een zeer belangrijk onderdeel van het behandelplan en worden geven door onze paraveterinairen na de behandeling.

Extracties, het verwijderen van kiezen en tanden

Bij het uitvoeren van extracties  is een  gedegen kennis van het gebit, het aantal en verloop van de wortels van groot belang. De meeste kiezen bij de hond en de kat hebben 2 of zelfs 3 wortels. Er zijn twee soorten extractie methoden. Afhankelijk van de het aantal wortels, röntgenfoto’s en mate van mobiliteit (hoe los zit het element ) wordt er een keuze gemaakt welke methode er uitgevoerd wordt.

De eerste methode is de gesloten of ook wel niet chirurgische methode. Dit is een extractie waarbij het kaakbot intact blijft en waarbij het element door middel van hevelen en steken met speciale tandheelkundig instrumentarium los komt van het kaakbot. Door het hevelen en steken wordt het parodontale ligament doorbroken. Dit ligament bestaat uit allemaal flexibele vezeltjes die ervoor zorgen dat de tand of kies vastzit aan het kaakbot maar toch iets bewegingsruimte heeft zodat ze niet afbreken als een hond of kat voedsel kauwt. Na de extractie blijft de ontstane holte waar de wortel heeft gezeten open en zal door het lichaam zelf weer worden opgevuld en genezen. De elementen die het meest geschikt zijn om met deze methode te extraheren zijn de éénwortelige elementen zoals de snijtanden en enkele kiezen. Deze techniek kan ook gebruikt worden bij hoektanden waarbij ten gevolge van ernstige ontstekingen van het ophangapparaat van de hoektand er veel botverlies opgetreden is.

De tweede methode de open of chirurgische extractie kan voor elk element gebruikt worden. Bij een open extractie wordt er een flapje van het tandvlees losgesneden zodat het kaakbot zichtbaar wordt. Vervolgens wordt er wat van het kaakbot weg geboord, zodat de wortel makkelijker verwijderd kan worden. Ook hier zal er weer door middel van hevelen en steken met parodontale ligament verbroken worden. Na de extractie zal de flapje over de ontstane holte gehecht worden waardoor de extractieplaats gesloten wordt. Het herstel zal sneller gebeuren dan in de gesloten of niet chirurgische methode.

Na de extracties krijgen de patiënten  pijnstiller mee naar huis en een dieet advies. De hechtingen die bij een open of chirurgische extractie geplaatst worden lossen vanzelf op.

Een specifieke reden voor extractie van kiezen en tanden bij de kat is de zogenaamde chronische gingivo- stomatitis bij de kat. Het is een complexe aandoening bij katten met een onbekende oorzaak. Het kenmerkt zich als een lokale of algemene ontsteking van het tandvlees en ontsteking van het slijmvlies in de bek en keel. Om de ontstekingen van het tandvlees te stoppen is tot nu toe de enige goed blijvende oplossing het extraheren van de tanden en kiezen. Deze aandoening is zeer pijnlijk en heeft vaak invloed op de algemene conditie van de kat. De eerste verschijnselen blijven vaak onopgemerkt zolang de katten nog eten, pas als deze katten duidelijk gewichtsverlies hebben en bijvoorbeeld hun harde brokken weigeren zal het voor de eigenaar kenbaar worden. De katten kwijlen vaak, kauwen aan 1 zijde en eten vaak alleen nog maar zacht voer. Pijn uit zich vaak door schreeuwend weg te lopen bij de voerbak, wrijven en krabben aan kop en bek of met de bek over de grond schuren.

Deze katten eten vaak al langere tijd slecht, zijn vermagerd en hebben een doffe vacht. Katten met chronische stomatitis vragen een algemeen onderzoek alvorens men gaat behandelen. Dit onderzoek is er in de eerste plaats niet op gericht om een diagnose te stellen maar wel om onderliggende oorzaken te vinden die mede oorzaak zijn van dit grote probleem. Soms is een bloedonderzoek vooraf aan de behandeling noodzakelijk.

Als mogelijke oorzaken wordt gedacht aan:

• Gebitsproblemen, men zal vooral letten op glazuurdefecten (orls).
• Alle ziekten die een verlaagde weerstand geven, kunnen aanleiding geven tot chronische stomatitis bijvoorbeeld leukemie en kattenaids.
• Suikerziekte en nierfalen.
• Virale infecties bijvoorbeeld chronische niesziekte.
• Een inadequaat afweersysteem van de kat waardoor de normale bacteriën in de tandplak niet op normale manier aangepakt kunnen worden door het lichaam zelf.

Wortelkanaalbehandelingen

Als een hoektand is afgebroken is een wortelkanaalbehandeling nodig, om pijn en ontstekingen te voorkomen. Nadat de zenuw verwijderd is en de tandholte gevijld en gereinigd, wordt de tand helemaal opgevuld.

Op de foto: een verwijderde aangetaste zenuw. Een gezonde zenuw is mooi wit van kleur.

Plaatsen van kronen

In voorkomende gevallen kunnen kronen op hoektanden geplaatst worden. Hierdoor is een tand weer functioneel en is er minder kans dat andere tanden afbreken. Als een hoektand korter is geworden nadat er een stuk is afgebroken zien we dat deze honden vaak ook binnen afzienbare tijd andere hoektanden afbreken, omdat ze “scheef”gaan bijten. Door een kroon op een afgebroken hoektand te plaatsen bewaren we de balans in de bek bij bijtwerk. Soms is de hoektand zo kort afgebroken dat er geen kroon meer op het restant hoektand geplaatst kan worden. Dan kan er een implantaat geplaatst worden. Dit doen wij helaas niet en dan zult u naar een specialist moeten.

Konijnen en Cavia’s

Konijnen en Cavia’s hebben regelmatig gebitsproblemen. Dit is al snel levensbedreigend. Als deze dieren slecht gaan eten ontstaat er al snel een levensbedreigende situatie. Koen Esman heeft speciale opleidingen gevolgd en speciale instrumenten aangeschaft om gebitten van deze diersoorten te behandelen. Meer over konijnen.

Oogheelkunde

Oogspecialist in onze kliniek

Veel problemen met ogen kunnen wij zelf behandelen. Aangeboren afwijkingen, zoals afwijkende oogleden ( entropion/ectropion), “Cherry Eyes” ( Sterke zwelling van de klier in het derde ooglid- we zien dit vooral bij de kortsnuit rassen), Distichiasis ( kleine harde haartjes die uit de oogleden groeien) en vele andere aandoeningen kunnen wij chirurgisch of medicinaal behandelen.

Maar ook voor (acute) oogaandoeningen, zoals hoornvliesbeschadigingen en oogtrauma kunnen wij in veel gevallen de problemen oplossen. In onze kliniek heeft Ilse Boerman zich toegelegd op de oogheelkunde.

Voor het onderzoeken van het netvlies en andere diepe structuren in het oog verwijzen wij door naar een oogspecialist, zoals bijvoorbeeld collega Roswitha van de Sandt. Zij werkt onder anderen in het specialistisch centrum “De Wagenrenk” in Wageningen.

Voortplanting

Voortplanting / progesteron bepaling

Progesteron bepaling in eigen huis

Progesteron bepalen is de meest betrouwbare manier om het optimale dekmoment voor uw teef vast te stellen. Het is dan erg belangrijk dat deze bepaling op een betrouwbare manier wordt vast gesteld. We hebben een eigen, zeer betrouwbare progesteron analyser in huis, waarmee we een zeer secure, kwantitatieve progesteronwaarde kunnen bepalen.  Ongeveer 1.5 uur na de bloedafname (dit kan in het weekend wat langer duren) krijgt u van ons de uitslag en een advies.

Voor fokkers van honden en katten kunnen wij een breed zorgpakket bieden.

• Bijvoorbeeld: helpen om fokdieren te screenen op erfelijke afwijkingen. Zowel (officiële) HD en ED foto (röntgenopname), als de op jongere leeftijd HD screening, middels de Penn Hip methode, kunnen uitgevoerd worden.
• Maar ook onderzoek op andere erfelijke aandoeningen, zoals de bij katten snel(snap)test voor screening op gevaarlijke, besmettelijke ziektes. (FIV/FeLV)
• Bij dekreuen kunnen wij spermaonderzoek verrichten. Bij fokteven kan een gynaecologisch onderzoek uitgevoerd worden.
• Bij vruchtbaarheidsproblemen kunnen wij in samenwerking met de fokker vaak een oorzaak en oplossing vinden.
• Middels progesteronbepalingen kunnen wij het juiste dekmoment adviseren.
• U kunt bij ons terecht voor drachtigheidsdiagnostiek middels echografie.
• Wij geven graag hulp/advies bij het geboorteproces van uw hond of kat. Keizersneden voeren wij zeer frequent uit, ook bij zogenaamde risico rassen, zoals de kortsnuiten. De pups/kittens worden opgevangen in een couveuse. Indien een eigenaar dat wenst dan kan hij/zij meekijken bij de operatie.
• Wij bieden onderzoek/begeleiding en advies aan voor nesten met of zonder problemen. Met een zwakke pup of kitten kunt u altijd snel bij ons terecht!
• Nestentingen op zes weken met zorgvuldige controle van uw kittens of pups worden gecombineerd met adviezen over voeding en anti-parasitaire behandelingen. Fokkers die met meerdere nesten per jaar bij ons komen kunnen gebruik maken van kortingsregelingen.

Werkhonden

Politiekorpsen en beveiligingsbedrijven

Wij verrichten voor vele Politiekorpsen en Beveiligingsbedrijven de aankoopkeuringen van hun kostbare werkhonden.

Daarnaast komen er vele individuele eigenaren van sporthonden, want: ook eigenaren van werk- agility- en andere sporthonden weten de weg naar onze kliniek al lang te vinden!

We verrichten:

Geschiktheidskeuringen:

Hierbij wordt gekeken of een jonge hond in fysieke aanleg geschikt is om sporthond te worden. Röntgenopnames van de heupen, de rug en de ellebogen kunnen al vanaf 7 maanden leeftijd gemaakt worden (wel ras afhankelijk). Hierbij wordt uiteraard de nodige informatie gegeven. Omdat we met een direct digitaal röntgenapparaat werken, kunnen de foto’s snel en zonder verdoving gemaakt worden.

Aankoopkeuringen:

Het betreft meestal volwassen en al (deels) afgerichte honden. Soms hebben deze dieren door het intensieve werken blessures of “slijtage” opgelopen. Vaak vertonen ze geen klachten (meer) in het dagelijks leven en in het werk. Maar het zal hun werk carrière wel bekorten. Dit is de reden waarom we bij aankoopskeuringen altijd opnieuw dezelfde röntgenopnames maken als bij de geschiktheidskeuring, aangevuld met een zorgvuldig lichamelijk en (op verzoek) bloedonderzoek.

Orthopedisch onderzoek:

Werkhonden met klachten van het bewegingsapparaat laten zich door hun drift vaak slecht onderzoeken en laten ook niet snel merken waar de pijn zit. Door onze ervaring lukt het meestal om de oorzaak van de problemen te vinden.

Behandeling van blessures en andere aandoeningen:

Dit kan medicinaal zijn, eventueel aangevuld met een bewegingsadvies. Maar ook kan chiropractie of fysiotherapie aanbevolen worden. In onze kliniek werkt Machteld Pauw, zij heeft zich toegelegd op de chiropractie en heeft al veel honden met ernstige klachten kunnen helpen. Kijk ook op haar website: dierenartspauw.nl

Tenslotte is er in voorkomende gevallen een chirurgische ingreep nodig, die ook in de meeste gevallen in onze kliniek kan worden uitgevoerd.

Specifieke groep van blessures betreffende tandletsels:

• Vooral afgebroken tanden of kiezen zien wij frequent en deze moeten altijd behandeld worden. Ten eerste omdat de honden er altijd last van hebben (hoewel dit door de meeste eigenaren niet wordt opgemerkt). Ten tweede omdat er in een later stadium ernstige ontstekingen in de kaak kunnen ontstaan, die alleen met hoge kosten  te behandelen zijn. (Zie ook tandheelkunde)
• In geselecteerde gevallen kunnen wij kronen plaatsen op hoektanden: (Zie ook tandheelkunde). Hierbij zorgen wij dat de kroon exact hetzelfde formaat heeft als de gelijkwaardige tand aan de andere kant.

Konijnen

De geneeskunde van het konijn is een vak apart. Konijnen zijn ontzettend leuke huisdieren en kunnen met de juiste verzorging heel oud worden. In onze kliniek heeft Koen Esman zich toegelegd op de geneeskunde van het konijn. Hij heeft hiervoor diverse cursussen en nascholingen gevolgd.

Konijnen zijn sterke dieren en uiten vaak pas in een laat stadium dat ze ziek zijn. Als een konijn stopt met eten ontstaat er al snel een levensbedreigende situatie. Gebitsproblemen en verteringsproblemen komen regelmatig voor.

Als een konijn behandeld moet worden voor een gebitsprobleem is meestal een narcose nodig. Konijnen zijn erg gevoelig voor narcose en moeten daarom heel anders worden geanestheseerd dan andere dieren.

Meer informatie over:

Goede voeding van konijnen

Wat is goede voeding van konijnen?

Onze huiskonijnen hebben net als herkauwers, zoals runderen en geiten veel ruwvoer (hooi) nodig. Herkauwers hebben een pens waar de vertering van ruwvoer plaats vindt. Konijnen hebben echter geen pens maar een goed ontwikkelde blinde darm die een zeer belangrijke rol speelt bij de vertering. Voor een goede werking van de blinde darm is veel hooi nodig.

Helaas krijgen de meeste konijnen te veel korrelvoeding en te weinig hooi. Je zou dus kunnen stellen dat sommige konijnen de hele dag Mc Donalds eten in de vorm van korrelvoeding of zelfs nog erger in de vorm van allerlei snoepstaven en knabbels. De korrelvoeding is afkomstig uit de commerciële konijnenhouderij. Deze konijnen moeten heel hard groeien, zodat ze snel voor de vleesconsumptie beschikbaar zijn. Het korrelvoer heeft dus een hoog energiegehalte. Een volwassen huiskonijn krijgt te veel energierijk voer binnen en zal te dik worden. Daarnaast geeft te veel korrelvoeding dunnere ontlasting of zelfs diarree. Als de diarree een langere tijd aanhoudt kan het achterwerk van het konijn te nat worden en met name bij warme dagen gaan vliegen hier hun eitjes in leggen. Deze eitjes komen uit en de vliegenlarven, ook wel maden genoemd, gaan zich in de huid van het konijn nestelen.

Een konijn mag maar een beperkte hoeveelheid korrelvoeding hebben en liever geen gemengd voer. Als richtlijn kunt u aanhouden een eetlepel korrelvoeding (20 gram) per kilo lichaamsgewicht. Minder mag, ze kunnen zelfs helemaal zonder, tenzij het konijn jongen heeft. Een konijn met jongen heeft extra energie nodig voor de productie van melk.

Er zijn nog meer gezondheidsproblemen die voorkomen kunnen worden met een dieet van veel hooi en een minimale hoeveelheid korrelvoeding. Zoals al eerder genoemd worden konijnen met dit dieet niet te dik. Te dikke konijnen kunnen problemen krijgen met de voetzolen. Door hun gewicht krijgen ze ontstekingen aan de voetzolen.

Een konijn produceert twee soorten keutels: droge keutels met veel vezeltjes erin die u in het hok terug vindt en af en toe donkerder, zachtere keutels. Het zijn deze zachte keutels die veel eiwitten en vitamines bevatten. Konijnen eten ze rechtstreeks uit hun anus en daarom worden ze zelden gezien. Te dikke konijnen kunnen niet bij hun anus en lopen daardoor deze belangrijke eiwitten en vitamines mis.

Tanden en kiezen van konijnen groeien hun hele leven door en zijn gemaakt voor een dieet met ruwvoer. Door het eten van hooi slijten de tanden en kiezen. Bij onvoldoende slijting ontstaan er doorgroeiende voortanden (zie afbeelding). Bij het eten van hooi maken konijnen 120 kauwbewegingen per minuut waardoor de kiezen goed slijten. Op deze manier kunnen er niet zogenaamde haken op de kiezen ontstaan.

De haken prikken tijdens het eten in de tong of in de wangen. Het konijn heeft dan pijn tijdens het eten en zal dus stoppen met eten met alle gevolgen van dien.

Konijnen verzorgen hun vacht goed en krijgen daarbij haren binnen. Door het eten van hooi hebben ze een optimale darmwerking en worden deze haren via de uitwerpselen verwijderd. Bij gebrek aan hooi kunnen deze haren in de maag achterblijven en kan er een haarbal gevormd worden. Omdat konijnen niet kunnen braken raken ze haarballen slecht kwijt. Haarballen veroorzaken veel pijn en het konijn stopt met eten.

Alleen door intensieve medicatie en dwangvoeren kunnen deze haarballen verwijderd worden. Het operatief verwijderen van haarballen is niet mogelijk het zou de dood van het konijn kunnen betekenen.

Wat is nu geschikt voer voor konijnen.
Hier volgt een lijstje als leidraad, met u raad het al: hooi als eerste op het lijstje.

• Ruim voldoende hooi van goede kwaliteit, dagelijks vers.
• Stro, wat tevens als bodembedekking gebruikt kan worden.
• Groenvoer zoals andijvie, bloemkoolblad en boerenkool.
• Wortel.
• Paardebloemblad, weegbree en langstelig gras.
• Wilgentakken.

Narcose bij het konijn

Konijnen zijn erg gevoelige dieren voor narcose en daardoor nemen wij speciale maatregelen rondom de narcose van het konijn. De meest voorkomende operaties bij konijnen zijn sterilisaties en castraties. In tegenstelling tot katten en honden mogen konijnen niet nuchter zijn voor een operatie. Konijnen kunnen niet braken dus het gevaar voor braken tijdens het intreden van de narcose en mogelijk verstikkingsgevaar is er niet. Het is belangrijk dat het maagdarmkanaal van een konijn steeds geprikkeld blijft en niet stil gaat liggen, dus niet nuchter voor een operatie. Om te zorgen dat het maagdarmkanaal optimaal blijft functioneren, geven we voor de operatie een middel om het maagdarmkanaal te stimuleren en te zorgen dat het niet tijdens de operatie stil gaat liggen. Tevens krijgen ze ook al twee soorten pijnstillers, voor, tijdens en na de operatie.

Het toedienen van de juiste narcose kunt u vergelijken met koken. De juiste ingrediënten en combinaties geven het gewenste resultaat. Om een goede narcose te bereiken gebruiken we dan ook een combinatie van verschillende middelen.

• Het konijn wordt op een nauwkeurige weegschaal gewogen, zodat we exact kunnen uit rekenen hoeveel narcosevloeistof toegediend moet worden.
• We geven om te beginnen altijd eerst de helft van de hoeveelheid narcosemiddelen die ze volgens hun gewicht mogen hebben en kijken hoe het effect is bij het konijn.
• We gebruiken twee soorten narcosemiddelen via een injectie, zodat er een optimale combinatie is van voldoende slaap, pijnstilling en spierontspanning. Mocht het nodig zijn dan geven we nog wat bij.
• Zodra het konijn voldoende slaapt gaan we het konijn voorbereiden op de operatie, waarbij het belangrijkste is dat we snel werken en het konijn op de juiste lichaamstemperatuur behouden blijft. We maken hiervoor gebruik van warmtematjes en extra kleine kruiken.

Vervolgens komt er nog een unieke manier van onderhouden van de narcose aanbod. Dit heet het larynxmasker. Het larynxmasker is en zacht plastic voorwerp dat via de mond in de keel komt en zo precies aansluit op de luchtpijp van het konijn. Op de afbeelding hier onder zijn er twee afgebeeld en zoals te zien is zijn ze verschillende van formaat. Voor elke gewichtsklasse is er een larynxmasker, zodat het mooi aansluit in de keel van het konijn. Het larynxmasker was voor het eerst beschikbaar voor mensen en inmiddels is er een masker beschikbaar voor konijnen. Via deze manier kunnen we extra zuurstof en narcosegas toedienen om een goede en veilige narcose te bereiken.

Zodra de operatie ten einde is stoppen we met het toedienen van narcose gas en krijgt het konijn enkel nog zuurstof. Het konijn komt dan al een beetje bij kennis en we verwijderen dan het larynxmasker. Vervolgens geven we nog extra vocht onderhuids om een snelle recovery te stimuleren. Daarna dienen we nog een middel toe, zodat het konijn nog sneller en beter wakker wordt. De volgende stap is nu nauwkeurig in de gaten houden of het konijn gaat eten en keutelen. Zodra dit gebeurd dan weten we dat het konijn klaar is om naar huis te gaan. De eigenaar krijgt pijnstiller en medicatie voor het stimuleren van het maagdarmkanaal mee naar huis om ook thuis een goede nazorg te garanderen.

Verteringsprobleem

Zieke Sproet

Sproet is een drie jaar oud hangoor konijn. Op een ochtend vindt haar eigenaar haar apathisch in het hok. Ze is erg koud en je hoort haar knarsetanden. Ze heeft ook haar eten van de avond ervoor niet opgegeten. Direct bellen de eigenaren naar onze kliniek, want een konijn in deze toestand is een spoedgeval.

Aangekomen op de praktijk onderzoeken we Sproet en voelen een harde dikte voorin de buik en voelen tevens opgezette darmen. Het gehele beeld dat Sproet vertoont past bij het stil liggen van het maagdarmkanaal en dit is nu net één van de meest belangrijke orgaanstelsels van een konijn. Het kan spontaan ontstaan, door verkeerde voeding of een gevolg zijn van een onderliggende aandoening. De dikte in haar buik is een overvolle maag die zich niet meer spontaan ledigt. Dit geeft erge buikkrampen en verklaard het knarsetanden.

We nemen Sproet op in onze opname en beginnen met een intensief behandelplan. Ze krijgt om de drie uur medicatie om haar maagdarmkanaal te stimuleren en overtollige gassen te verwijderen. Tevens krijgt ze pijnstiller toegediend. Om te zorgen dat ze weer gaat eten dwangvoeren we haar om de drie à vier uur met speciale dwangvoeding voor konijnen. We geven haar onderhuids infuus en ze krijgt een kruik in haar hok om op te warmen. In het begin van de middag merken we dat Sproet zich wat beter gaat voelen en dat de medicatie haar werk gaat doen. Ze wordt wat actiever en we vinden in haar hok een keutel. Het knarsetanden is ook verdwenen. De eerste tekenen van een herstart van het maagdarmkanaal zijn aanwezig.

De gehele middag is onze opname assistente bezig om de medicatie toe te dienen en haar te dwangvoeren. Rond een uurtje van vijf begint ze plots aan het hooi te knabbelen en komen er steeds meer keutels. Deze zijn nog wel kleiner dan gebruikelijk maar het is hoopvol. In overleg met de eigenaar besluiten we om 8 uur 's-avonds dat de eigenaar de intensieve therapie thuis voort gaat zetten en dat we de volgende ochtend Sproet weer terug zien voor controle.

De volgende ochtend is Sproet weer vooruitgegaan, ze eet weer en heeft normale keutels. De eigenaar gaat nog de hele dag door met de medicatie. Het dwangvoeren is nu niet meer nodig, omdat ze nu zelf eet. Gelukkig kwamen de eigenaren direct met Sproet naar de kliniek en konden we op tijd ingrijpen om het maagdarmkanaal weer op gaan te helpen.

Door de intensieve verzorging van de opname-assistente en de eigenaar is ze snel weer opgeknapt, echter komt het ook wel voor dat eigenaren te laat ontdekken dat het konijn ziek is of dat we meer dagen intensieve zorg moeten bieden. Een konijn dat niet eet is een spoedgeval, konijnen zijn vluchtdieren en tonen niet snel dat ze ziek zijn, dus als een konijn niet eet dan is er echt iets aan de hand en is een snelle controle door een dierenarts nodig.

Het konijnengebit

Alle tanden van konijnen groeien gedurende het gehele leven door en hebben een erg lange kroon. Totaal hebben konijnen 28 tanden en kiezen, 22 kiezen en 6 snijtanden, waarvan 2 kleine zogenaamde stiftsnijtanden, deze zitten in de bovenkaak achter de grote snijtanden. Deze stifttandjes zijn een soort molensteentjes voor de ondersnijtanden zodat deze in de goede stand geslepen worden. In periodes slijpen konijnen de ondertanden met deze stifttandjes. Stifttandjes zijn uniek voor het konijn en dit onderscheid ze van knaagdieren. De kiezen van het konijn liggen redelijk ver achter in de bek en tussen de snijtanden en de kiezen zit een gedeelte waar geen tanden zitten dit noemen we het diastema. Bij een normale aansluiting van een konijnengebit vallen de boven snijtanden net over de onder snijtanden.

De tanden groeien 2 tot 2.4 mm per week. Daarom moeten konijnen veel hooi eten zodat deze ook weer afslijten. Het hooi wordt met horizontale bewegingen gekauwd. Wanneer een konijn teveel harde dikkere voedingsmiddelen, zoals brokjes, graan en wortelen krijgt ontstaan er teveel verticale kauwbewegingen en dit geeft te veel druk op de einde van de wortels van de tanden en kiezen.

Er zijn diverse oorzaken van gebitproblemen bij konijnen, vooral de voeding speelt een grote rol. Zoals boven genoemd moet een konijn veel hooi eten ,zodat ze goed kauwen en de kiezen mooi afslijten. Als konijnen te weinig hooi eten kunnen er zogenaamde haken op de kiezen ontstaan, zie de tekening rechts.

Er ontstaan haken die richting de wangen groeien in de bovenkaak en in de onderkaak groeien ze richting de tong. De haken veroorzaken pijn tijdens te kauwen en het kan zelfs de reden zijn voor het stoppen met eten. In onze kliniek hebben we een speciale boor om de haken te slijpen.

Als konijnen veel gemengd voer krijgen dan kan het voorkomen dat ze enkel de lekkere dingen zoals graan en mais en zonnepitten eruit selecteren en de saaie brokjes laten liggen, hierdoor kan er een calcium gebrek ontstaan. Waardoor kaakbotten minder sterk kunnen worden en zullen afwijkende tanden en kiezen ontstaan. Hierdoor kunnen er abcessen ontstaan en deze zullen via een operatie geopend moeten worden en de aangetast tand moet dan verwijderd worden.

Sommige konijnen hebben snijtanden die een afwijkend de groei vertonen. De snijtanden hebben dan een verkeerder stand en ze groeien dan als slagtanden naar voren, we noemen dit dan ook olifantstanden. Deze afwijkende groei is deels door een erfelijke aanleg voor een onjuiste groei van de snijtanden. Het is mogelijk om de snijtanden definitief te verwijderen of ze om de zes weken te slijpen.

Het behandelen van het gebit van een konijn is een vak apart. Je moet er speciaal instrumentarium voor hebben en de kennis om te weten wat wel en niet te doen. In onze kliniek hebben Koen Esman en Nadia Brand deze vaardigheden en samen hebben ze al veel konijnen een pijnloos en goed functionerend gebit bezorgd.